MIJNEN HOF

Open tuinen 2020

27 en 28 juni 2020 van 10u00 tem 18u00.
De tuin is gelegen nabij de kerk van Wiekevorst.

lizzy.heylen@skynet.be

Sinds 2009 ben ik gestart als zelfstandige en werd een droom werkelijkheid. Dat lukt prima en een deel van mijn werk zie je hieronder. Ik maak enkel de ontwerpen op. De aanleg doe je zelf of je contacteert een tuinaannemer. Voordien werkte ik altijd voor een bedrijf (inrichting openbaar terrein en publieke ruimte). Ik ben gestart met werken in 1996. Ik ben dus eigenlijk al een redelijke oude doos.

Zelfstandig, onafhankelijk en vrij. De job situeert zich op studie- & ontwerpniveau. Daardoor moet er geen verantwoording afgelegd worden aan 1 of andere retail-partner. In deze sector mag trouwens nergens productplacement zijn, op geen enkel plan, tekstbestand of wat dan ook. Studies en de jobinhoud blijven altijd onafhankelijk. Diensten situeren niet in aan- en verkoop. Er worden ontwerpen gemaakt! :- ) En dat volledig zoals de klant het zelf graag ziet en wil.

Misschien wil je ook graag een hele mooie tuin en misschien kan ik je daar wel bij helpen? Het zou heel fijn indien ik al je wensen in een ontwerp mag gieten. Ik gebruik hiervoor 3 softwarepakketten. Met (of uit) de hand ontwerpen, is niet haalbaar. Indien de klant graag wijzigingen aan het ontwerp wil maken, is dit met software eenvoudig te doen. Met (of uit) de hand ontwerpen deed men 20 jaar geleden (in de oertijd) op een kalk met een scheermes. Deze vorm van dienstverlening werd snel onhoudbaar en weinig winstgevend. Om de zaken rendabel te hebben, moest er overgeschakeld worden naar software. Reeds vanaf schetsfase wordt alles met software gerealiseerd. Alle potloodtekeningen die je dus ziet en ook al de aquarellen zijn allemaal computertekeningen. Deze ontwerpen zitten vanaf schetsfase gekoppeld aan software zoals CAD.

Groepen in de eigen tuin kan ik moeilijk ontvangen. De eigen tuin is niet erg groot en de tuin staat ondertussen bomvol plantjes. :- ) Het laatste weekend van juni is iedereen welkom om een kijkje te nemen want dan is het Open Tuinen! De tuin is dus slechts 2 dagen per jaar geopend.

Voorts wordt deze website op’t gemakske bijgevuld. Het is leuk dat je regelmatig een keer gewoon een kijkje komt nemen.

lizzy.heylen@skynet.be

Als je nog meer van mijn werk wil zien, moet je maar naar de www.lizzyheylen.eu surfen. In de ontwerp-sector is ontzettend veel werk en mag er altijd wel iemand een handje komen helpen. Het orderboek zit goed gevuld.

Deze website heb ik gemaakt met WordPress. Op deze applicatie heb ik Elementor geïnstalleerd om een eigen sjabloon op te stellen.

Bloembollen

Vaste planten

Struiken

Klimplanten

Bomen

Aalst: 106.7 fm
Antwerpen: 107.4 fm
Brussel: 107.9 fm
Gent: 103.8 fm
Hasselt: 104.7 fm
Ieper: 106.4 fm
Kortrijk: 104.4 fm
Leuven: 105.6 fm
Mechelen: 105.5 fm
Oostende: 104.5 fm
Turnhout: 106.9 fm
Tongeren: 106.2 fm
Waasland: 107.2 fm
West-Vlaanderen: 93.6 fm

Portfolio

Hoe groeit een plantje ?

De vorming van wortels en plantjes.

Plantjes die op een arme en goed doorlatende bodem staan, zullen hun wortels anders vormen dan dat ze groeien op een rijke vochthoudende grond. Dat komt omdat de plantjes hun voedsel ver moeten zoeken en er een hevige concurrentiestrijd met andere plantjes kan (zal) ontstaan. Wortels zullen in dit geval ver spreiden en grillig ontwikkelen. Als je bijvoorbeeld stikstof in rekening brengt, zal een gebrek een fijn wortelgestel geven met een groot aantal dunne wortels. Maar bij bomen telt ook de onderstam mee. Er zijn onderstammen die nu eenmaal stikstof-eisend zijn.

Je zou al jouw plantjes kunnen bemesten. Dat is een super goed idee, maar het mag (in de siertuin) eigenlijk geen stikstofrijke bemesting zijn. Stikstof zal jouw plantjes volop in scheutgroei zetten, en dat is eigenlijk niet zo goed. Scheutgroei zie je bij heel wat planten in mei/juni. In juli zie je wel eens houtgroei. Wortelgroei zie je dan weer in augustus. De bemesting die je geeft, moet de focus op de wortel zetten, want het is deze waarvan je graag wil dat ie zich goed ontplooit. Het zou ook leuk zijn indien je bemest ifv het blad.

Euh - geen stikstof?

Stel nu even dat je toch volop stikstof aan jouw plantje zou geven… dan zouden de scheuten dus groeien en groeien en (blijven) groeien en allicht erg lang worden. De afsluiting van deze groei kan dan redelijk laat tijdens het ‘voorjaar’ vallen. De afsluiting van de groei is in feite de eindknop. Een periode van droogte die gevolgd wordt door regen, kan de scheutgroei wel erg lang (uit)rekken. Er kan een hernieuwde lengtegroei optreden nog voor de eindknop gevormd wordt zodat er bijvoorbeeld vanaf eind juni opnieuw groei ontstaat. Hierdoor wordt de houtgroei en wortelgroei uitgesteld. Jouw plantje moet zich dan ook nog eens voorbereiden op de winter en een winterhardheid opbouwen, dat dan ook weer later op het jaar valt. Aan de opname van de voedingsstoffen door planten zit sowieso ook een periodiciteit gekoppeld maar als je ook tijdens de zomer nog volop stikstof geeft terwijl er nog geen eindknop gevormd werd, creëer je een plantje dat vorstschade (vorstscheuren) zal oplopen. Je verlengt dus het scheut-groeiseizoen en een vroege nachtvorst kan dan problemen geven. Let dus te allen tijde op met jouw stikstofbemesting. Overdrijf niet. Er mag gewoon geen gebrek zijn. Een overdaad is ook niet goed. Let wel: stikstofvoorziening in de fruitteelt is een belangrijke factor. De grootte, kwaliteit en de bewaarbaarheid van het fruit hangt samen met de stikstofopname. ’t Is maar dat u weet hoe belangrijk voeding voor een plant is. Het kan nog ingewikkelder: sommige fruitsoorten zet men wel eens op zwakke onderstamtypen. Er kan dan stikstofconcurrentie onstaan met bijvoorbeeld gras.

Vorming van de eindknop: een bloem?

Een plant vormt als eindknop altijd een bloem? Neen, niet zo direct. Bij naaldbomen is de eindknop de uiteindelijke vormer van een mooie rechte stam. Een eindknop kan ook ondergronds aan het einde van een wortelstok zitten. Sommige eindknoppen zitten aan het einde van uitlopers en produceren nieuwe dochterplanten (denk aan aardbeien). Er bestaan eindknoppen die in actie treden als overhellende stengels de grond raken. De eindknop richt zich op en er vormt een nieuwe scheut. De eindknop is dus zeker niet altijd een bloem en kan het voortbestaan van de plant bepalen. Zoals u in vorig tekstfragment kan/kon lezen is de afsluiting van de groei niet altijd eenvoudig.

Wel kalium ?

Een kaliumbemesting zal jouw plantje beter bestand maken tegen droogte. Hoe komt dat? Kalium (in het blad) zal een vergroting van het bladoppervlak geven. De huidmondjes gaan open en de fotosynthese wordt bevorderd. Er zal ook een goede doorstroom van het water door de vaten van de plant zijn.

Tuinontwerp

Smalle zijtuin

Wensenpakket:

– weinig onderhoud
– geen gebogen vormen, wel rechte lijnen
– verbergen van rechthoekige begrenzing: de hoekige vormen van het huis met de aanslutiing op de muur verzachten

De bomen die in de voortuin staan, bieden (deels) tegengewicht voor de opgekroonde struiken in de zijtuin. Deze bomen brengen hoogte en massa in de tuin, zonder ruimte in beslag te nemen. Eventueel kan de boom aan de toegangspoort vervangen worden door een ronde kroon ipv een zuilvormige kroon. Een ronde kroon groeit over de muur en verzacht de hoekige vorm van het huis nog meer. De bomen voor de woning moeten zuilvormig zijn en mogen geen hinder van takbreuk ondervinden op jonge en/of latere leeftijd. De bomen moeten verharding en (spat)zouten verdragen en de kroon halfopen.

MOEILIJKHEID: worteldruk. De bodem en plant bepalen de wortelgroei. Indien wortels ver spreiden kunnen oude, vrijstaande muren omgeduwd worden.

Looproute

Alvorens u zichtlijnen bepaalt, kijkt u best even naar uw looproutes. Sommige (of misschien wel de meeste) looproutes houdt u best zo kort mogelijk om een maximale gebruiksvriendelijkheid te hebben. Denk bijvoorbeeld aan het pad dat naar de vrijstaande garage loopt, of het pad dat naar de achterdeur leidt.

Aslijn

De aslijnen die u vervolgens voorziet, staan in functie van de breedte van deze verhardingen. De looproute rondom de woning wil u mogelijk wat breder omdat u een trapladder wil plaatsen om de ramen te lappen? Mogelijk worden er fietsen of vuilnisbakken gestald? Misschien hebt u meer plaats nodig omdat u een wandelrek gebruikt?

Zichtlijn

Zichtlijnen worden maar pas getrokken als u uw looproutes hebt bepaald en van zodra u weet waar u het terras en bijvoorbeeld een waterpartij wil aanleggen. Zichtlijnen kunnen georiënteerd worden op bomen die hoogte en massa in de tuin brengen. Mogelijk wil u een zitplaats in de verte opvallend in het tuinbeeld betrekken? Zichtlijnen worden vooral aantrekkelijk als ze afwijken van de looproutes. Zichtlijnen brengen dus veel dynamiek in de tuin. Looproutes en zichtlijnen zijn dus 2 afzonderlijke begrippen.

Rechthoekige tuin

Wensenpakket:

– weinig onderhoud
– rechthoekig zodat in latere fase plantenbakken gezet kunnen worden

Deze tuin heeft erg droge grond en warmt snel op. De opgekroonde meerstammige struik biedt extra privacy voor een zithoek dat achteraan links wordt voorzien. De tuin heeft een rechthoekig model gekregen om de gebruiksvriendelijkheid te verhogen. In latere fase worden verhoogde plantenbakken geplaatst. De gebogen paden in houtsnippers verzachten het strenge karakter en nodigen uit om de tuinoppervlakte maximaal te benutten. Op deze plaatsen kunnen extra tuinstoelen neergezet worden en kan de eigenaar uit elke hoek van de tuin genieten van de planten.

Rechthoekige tuin

Wensenpakket:

– weinig onderhoud
– geen gebogen vormen, wel rechte lijnen of vakken
– bomen
– geen vaste planten, wel struiken

In deze tuin wordt enkel een strak onderhoud voorzien in de voortuin. Het groene vlak is een strak afgereden grasmat. Ter plaatse de rijwielbasis worden grasdallen gelegd. De tuin achteraan heeft een heel wat meer nonchalanter karakter. De grasmat wordt minder frequent (extensief) onderhouden en de struiken tegen de eigendomsgrens vormen een biotoop voor allerlei dieren. Het parkeervak voor de wagen wordt gekaderd, net zoals de ganse voor- en achtertuin in vakken opgedeeld zit. Naast de woning wordt de verharding niet waterdoorlatend of waterpasserend aangelegd. Extra drainages zijn niet nodig omdat de bodem goed doorlatend is. De kasseiverharding wordt in de lengterichting van de parking aangelegd. De langsvoegen worden niet doorbroken en accentueren het dieptegevoel. De kleur van de overige verhardingen is neutraal. Het pad rond het intensief beheerd gazon bestaat uit een vierkantige klinker in halfsteensverband. De verharding rondom het extensief beheerd gazon is opnieuw lijnvormig met niet onderbroken langsvoegen die de breedte van de tuin accentueren. De helling van de oprit gaat richting het strak onderhouden grasperk. De bomen zijn recht opgaand en tollereren ondergroei. Er wordt voorkeur gegeven aan bomen waarvan het blad dat valt, snel als voeding voor de struiklaag beschikbaar wordt. De kroon dient halfopen te zijn zodat er geen zware schaduwvlakken ontstaan. De struiklaag is bladverliezend, maar biedt voldoende privacy tijdens de wintermaanden. De tuin wordt achteraan niet omheind zodat dieren de weg naar het gewas kunnen vinden.

Qua onderhoud is enkel de voortuin ‘relatief arbeidsintensief’. Het gras dient er frequent gemaaid te worden, maar dit kan eventueel met een robot gerealiseerd worden. De hagen worden 2 keer per jaar gesnoeid. Doordat er plaatselijk met brede voegen wordt gewerkt, is er een iets hogere onkruiddruk.

Beplanting

Taxus
Geraniums
Haagbeuk
Extensief beheerd gazon
Intensief beheerd gazon
Struiken (zoals Azalea)
Bomen, opgaande, halfopen kroon

To bee or not to bee onder de Zilverlinde...
een te eenzijdig en verslavend voedselaanbod?

Oh help... de Zilverlindes... ieder jaar hetzelfde lied.

Zilverlindes zijn mooi en worden verkocht als (lei)boom. De klant wordt verteld dat de bloemen druk door bijen worden bezocht. Er is hinder van wortelopslag en bestrating kan omhoog geduwd worden. Best dat je de Zilverlindes dus niet (te kort) naast de oprit zet. Helaas zorgen Zilverlindes voor nogal wat concurrentie onder hommels en bijen… De plant is een voedselparadijs voor deze diertjes, waarbij de hommels het loodje leggen. Ook bijen kunnen sterven bij voedseltekort of beter: té hard werken. De slimme verkoper zal aanraden om meerdere Zilverlindes aan te planten, maar helaas maak je daardoor het probleem alleen maar groter. Ik kan een tuin tonen waar er meerdere Zilverlindes staan en waar onder elke kruin (kroonprojectie) honderden dode hommels en bijen lagen.

Hoe komt dat?

Bijen zijn slimme diertjes. Zij begrijpen sneller dat ze hun activiteiten moeten stoppen als het werk te veel inspanning vraagt. Hommels daarentegen gaan door tot ze er letterlijk bij neervallen. Daardoor zie je dus meer hommels dan bijen onder de Zilverlindes liggen. Concurrentie is de strijd tussen 2 of meerdere bedrijven of individuen om een grotere marktpositie te hebben. Deze strijd wordt door de hommels en beperkt ook door bijen gestreden zelfs al zitten de koninginen reeds enige tijd in de grond. Eigenlijk beconcurreren hommels en bijen zichzelf. Al het werk dat ze doen, is in zekere zin voor eigengewin. Hadden hommels en bijen een contractueel concurrentiebeding ondertekend (waarbij ze dus niet concurrentieel mogen handelen), dropen de meeste hommels en bijen het waarschijnlijk wel sneller af. :- D

Bezint eer ge begint

Met het oog op het veranderend klimaat worden effectief negatieve adviezen gegeven voor de aanplant van Zilverlindes. Er moeten alternatieven aangeplant worden die de biodiversiteit inderdaad ondersteunen en niet benadelen.

Foto boven | wikimedia

Kleine rechthoekige stadstuin

Beplanting

Bergenia
Potentilla

De eigenaars van deze tuin zagen liever geen strakke elementen maar wel gebogen vormen. Er werd gevraagd om geen recht pad naar de voordeur te voorzien. De smalle opgaande boom camoufleert een onaantrekkelijk industriegebouw. Doordat de voortuin klein is, moet er rekening gehouden worden met strooi- en spatzout. Er mag geen worteldruk ontstaan en de erfdienstbare zone van de ondergrondse leidingen moet vrij blijven. De woning is niet onderkelderd en de bodem is goed doorlatend. Het siergras is opstaand en valt ook tijdens de winter niet om. Er wordt gekozen voor Molinia. Dit is een grassoort met een sterke en stevige stengel en een rechtopgaande groei. De plant doet het uitstekend als groepsbeplanting en accentueert het informele karakter. Voorts wordt er gekozen voor een sterk kleurenpalet. De lichtgrijze kasseiverharding met de grovere en donkere steenslagverharding blijkt een tamelijk uitstekende ‘match’ te zijn. De grijze sierplint vraagt (of smeekt bijna) voor een contrastkleur die niet té opvallend aanwezig mag zijn. De boom wordt gekozen ifv de stam. Doordat de kasseiverharding en en steenslag een gevlekt karakter hebben, mag de stam dit ook hebben. De stam hoeft ook niet noodzakelijk kaarsrecht te zijn. De kroon is halfopen en werpt geen diepe schaduw. De boom achteraan werd geplaatst in overleg met de buren en geeft halfschaduw tijdens de warme zomermaanden in een tuin die geniet van een micro-klimaat. Om het dan toch maar even gewoon te zeggen zoals het is: het wordt er snoerheet en de (hetzij beperkte) schaduw biedt dan toch iets verfrissing. Niet veel, maar het is dan toch iets.

Aandachtspunten:

Spatzouten
Erfdienstbaarheid
Groeiwijze boom

Let op met TON-SUR-TON

Als u allemaal dezelfde kleurtinten naast elkaar zet, kan het een beetje te veel van het goede worden.
Hou de bloemen eens naast elkaar vast om er zeker van dat er kleurverschillen zijn.

Magnolia in bloei

Hieronder vindt u Magnolia’s in bloei. De naam van de plant staat vermeld, alsook wanneer de foto genomen werd. Op deze wijze zie je wanneer de plant op z’n best staat. Klik op de foto voor een grotere weergave. Ik ga de lijst nog verder aanvullen.

De oude kleine hoeve

In de tuin van deze kleine oude hoeve staat de solitaire boom (bijna letterlijk) centraal. De boom wordt niet in de grasmat betrokken om maaischade te voorkomen. De kroon (kruin) werpt een tamelijk diepe schaduw zodat de grasmat (het gazonmengsel) aangepast moet worden. Er wordt geen voortuinparkeren gerealiseerd: de wagen kan op een parkeervak (langsparkeren) geplaatst worden.

Het vloerpeil van de woning ligt aanzienlijk hoger dan het maaiveld. Het hoogteverschil wordt opgevangen met traptreden en geen helling. De vormsnoei in de voortuin is een aaneengesloten wolk van Osmanthus.

Rhododendron in bloei

Hieronder vindt u Rhododendron’s in bloei. De naam van de plant staat vermeld, alsook wanneer de foto genomen werd. Op deze wijze zie je wanneer de plant op z’n best staat. Klik op de foto voor een grotere weergave. Ik ga de lijst nog verder aanvullen.

New Wave

De eigenaars van deze tuin kozen voor een apart ontwerp. De gegolfde lijnen werden allemaal beplant met siergrassen en vaste planten met een siergras-uiterlijk. De struiken zijn bladhoudend, bieden het ganse jaar privacy en zijn onderhoudsarm. De grasmat blijft beperkt in oppervlakte en kan -indien gewenst- minder frequent onderhouden worden. Het pad naar de voordeur wordt aangelegd in stapstenen en steenslag. Deze tuin ligt in het kurkdroge deel van Heist-o/d-Berg.

Miserie en grote rampen in de'n hof:

Eikenprachtkever (wikipedia): 3cm lange witte larven in zigzag gangen onder de bast. Kan een boom het loodje laten leggen. Vreet eiken aan.

Gestippelde houtvlinder (wikipedia): 5cm lange gele rupsen maken gangen in takken en stammen.

Wilgenhoutvlinder (wikipedia): 8cm lange rups die er in slaagt om vingerdikke gaten te boren in het hout.

Oost-Aziatische boktor (wikipedia): 5cm lange witte larven in stam en wortels. Heeft ook ronde uitvlieggaten van 0.9 tot 1.5cm groot.

Marters (wikipedia) kunnen klimmen en daardoor verticale krassen en scheuren zetten op een stam die vervolgens door de eikenprachtvlinder, gestippelde houtvlinder, wilgenhoutvlinder en zelfs de boktor belaagd wordt.

De bodem bedekken met mulch en zelfs anti-onkruiddoek !?

Plaaginsecten en het afstoppen van voedselvoorzieningen.
Een mulchlaag vol engerlingen.

Heel wat plaaginsecten leven in de bovenste bodemlaag en zijn daardoor moeilijk bereikbaar en moeilijk te bestrijden. Er kan plaagopbouw ontstaan, die economische schade kan aanbrengen. Als je de bodem dus afdekt en er verder niets meer aan doet, kan je flink wat problemen in de tuin en op je dak halen.

Alleszins: economische schade betekent gewasschade en dan heb je dus de wortelvlieg, de bonenvlieg, uienvlieg, trips, emelten en ritnaalden. Je zou de bodem dus maar mulchen wanneer ie verzadigd zit met eitjes, poppen en wat nog allemaal en je laat al die dingen rustig ‘hun gang gaan’. Het kan echter nog erger: uw mulchmateriaal kan ook bomvol plaaginsecten zitten.

Stel dat je een Die-Hard-Mulcher bent en dus per se vanalles en nog wat op je bodem wil storten…
Let dan goed op wat je precies zit te storten, wanneer je dit doet en begrijp dat je zelfs het voedselaanbod voor vogels grotendeels ontoegankelijk maakt.

Foeragerende vogels, houtsnippers & anti-onkruiddoeken Merels foerageren hippend op de grond en zoeken hun prooien door de grond af te speuren. Het zijn oogjagers. Ze werpen houtsnippers op en voeden zich onder andere met regenwormen. Worteldoeken onder houtsnippers hebben rampzalige gevolgen en ontnemen dus een grote voedselbron van vogels. Voor alle duidelijkheid: houtsnippers gooit u sowieso best niet bovenop een anti-onkruiddoek, gebruik boomschors.

Uw eigen gemaakte mulch en compost kan vol engerlingen zitten. Ik heb het al zoooo (!) vaaaaak (!) in de praktijk gezien.... eigen gemaakte compost kan vol plaaginsecten zitten en schadelijke schimmels/ziektes. Met een beetje geluk zijn het alvast larven die je gemakkelijk uit de composthoop kan wegnemen, maar dikwijls zijn het allemaal eitjes. Uw eigen gemaakte compost waarmee u wil mulchen kan werkelijk bomvol engerlingen zitten.

Stel dat u géén siertuinder bent maar dat uw tuin opbrengst geeft: u hebt dus een eigen moestuin. Dan kan u mulchen met pakweg een laag zaagsel om de het wortelvlieg moeilijk te maken om eitjes af te zetten. In dit voorbeeld mulcht u dus niet zozeer om verdamping tegen te gaan en ook niet om de bodemtemperatuur te regelen. U mulcht om de bodem zo goed mogelijk vrij te houden van plaaginsecten. Dit betekent dat het tijdstip waarop u mulcht belangrijk is en dat u de vlucht van de wortelvlieg moet kennen. Een andere maatregel is dat u uw moestuin aangepast zaait, plant en oogst. Kortweg komt het erop neer dat u moet overwegen wat voor u gunstige maatregelen zijn en vooral ook of uw perceel wel degelijk een plaagdruk kent. U zou maar volop investeren in materialen en allerhande oplossingen terwijl uw bodem nooit een specifieke plaagdruk zal kennen / opbouwen. De particulierende tuinder wordt dit niet goed uitgelegd en koopt bijgevolg in de winkel producten die (niet) overbodig zijn.

Een broeihaard voor schimmels - rooddraad?

We hebben het over mulchen? Dan moeten we de mulchmaaiers er ook maar even bij betrekken. Met die dingen kan je zware schimmelinfecties realiseren. Bedenk dat ook uw mulchlaag in de sier- of moestuin zware infecties tot stand kan brengen.

Uw sierstruiken rotten na het aanbrengen van een mulchlaag.

Rotting van plantgoed is niet ongebruikelijk als u de mulchlaag te dik legt.
Uitdroging van plangoed kan ook. Er zijn planten die hun wortels in de mulchlaag zullen spreiden ipv dat ze dit in de bodem droog. Mulchlagen zijn erg gevoelig aan uitdroging waardoor plantgoed dus gelijk mee opdroogt.

Verhoogde onkruiddruk.

Eigen gemaakte compost zit doorgaans vol onkruidzaden. Als u dit verwerkt in de tuin is er een verhoogde onkruiddruk. Onkruidzaden hoeven niet uitsluitend van het plantgoed te komen dat u zelf op de composthoop gooit. Het kan allemaal aanwaaien.

BEPLANTINGSPLANNEN

Hier komen binnenkort allemaal beplantingsplannen zodat ge kunt zien wat heel mooi combineert.

Witte tuin

Werken met kleuren - wat past mooi bij elkaar ?

De basis:

Verfijnd:

De kleurencirkel van Itten

De kleurencirkel van Itten. (afbeelding Wikimedia)

Johannes Itten heeft een kleurencirkel in elkaar gegooid, zoals wij kleur zien en mengen:

als je geel met blauw mengt, krijg je groen.

De kleurencirkel van Gerritsen

Nu… dat mengen… cmyk (cyaan, magenta en geel (yellow)) geeft beter resultaat. Zodoende onstond er de kleurencirkel van Gerritsen met 6 kleuren: rood, blauw, groen en magenta, cyaan en geel.

De zeven kleurcontrasten van Itten zijn:

het kleur-tegen-kleur contrast: alle zuivere verzadigde kleuren, rood-geel-blauw is het sterkst
het licht-donkercontrast: zwart-wit is het sterkst
het warm-koud contrast: rood-oranje(cadmium licht) tegen Blauw-groen(mangaan-oxide)is het sterkst
het complementair contrast: rood-groen of geel-paars of oranje-blauw, complementaire paren versterken de kleur het meest
het simultaancontrast: het verschijnsel dat een willekeurige kleur de complementair-kleur virtueel oproept, zo neemt grijs binnen oranje schijnbaar een blauwe tint aan
het kwaliteitscontrast: verzadigd tegen onverzadigd, door menging met wit, zwart of grijs, waarbij grijs makkelijk het simultaan contrast opwekt
het kwantiteitscontrast: veel van een of twee kleuren tegenover weinig van een andere kleur.

(afbeelding Wikimedia: Itten en Gerritsen vonden Young en Helmholtz waarschijnlijk rare petatten)

Young-Helmholtz

Die kleurencirkels? Allemaal goed en wel. Maar welke kleuren kunnen het menselijk brein en de ogen onderscheiden? Hoe interpreteren onze ogen lichtsignalen?
En vooral: hoe zit het met de kromming van de lens in ons oog bij het scherpstellen van objecten op verschillende afstanden?
Kleur beweegt toch in golven?

De 3 kegeltjes in onze ogen (merk hier ook even de 3 basiskleuren en bijvoorbeeld de triade kleurenschema’s op) blijken inderdaad gevoelig te zijn voor rood, groen en blauw.

(afbeelding Wikimedia: Young en Helmholtz vonden Itten en Gerritsen waarschijnlijk maar rare kwieten)

Munsell & RHS

U zal in onderstaande teksten iets lezen over de bloemkleur die soms verandert van tint. Sommige planten (zoals Phlox) kunnen van blauw naar mauve kleuren, wat het in principe moeilijk maakt om ze in een triadeschema te stoppen. Dit wordt ook in onderstaande tekst beknopt uitgelegd. Kleuren combineren in theorie gaat heel gemakkelijk. In de praktijk ligt het soms heel wat moeilijker.

(afbeelding Wikimedia)

Contrasterende en complementaire kleuren: energie

Als je sterke contrastkleuren naast elkaar zet, heb je altijd mooi reslutaat.

De vaakst gekozen kleurtjes zijn groen met roze, geel met violet, blauw met rood en paars met oranje.

Geslaagde kleurencombinaties Paars en oranje: Geum 'Totally Tangerine' + Salvia nemorosa 'Caradonna'

Hoe komt het dat oranje en blauw mooi met elkaar combineren?

Kleuren die op het kleurenwiel direct tegenover elkaar staan, contrasteren sterk met elkaar en geven energie. Het zijn complementaire kleuren.

Complementaire kleuren zoals blauw en oranje beïnvloeden elkaar en zorgen voor spanning. Als u de aandacht wil vestigen op een bepaald punt – de creatie (eindpunt) van een zichtas (?) – kan u deze kleuren tegenover elkaar plaatsen. Bedenk wel dat het geheel onrustig kan worden. Misschien kan u beter werken vanuit het standpunt van een triade? Het hoort allemaal tot de mogelijkheid om eventueel meer balans in het kleurenschema te brengen. Zie onder voor meer uitleg.

Harmonieuze kleuren

Je kan ook kleuren combineren die in elkaars omgeving liggen op de kleurencirkel.

De vaakst gekozen kleurtjes zijn oranje met rood, groen met geel en blauw met turqoise.

Geslaagde kleurencombinaties Achillea 'Salmon Beauty' + Salvia nemorosa 'Ostfriesland' + Sambucus nigra

Ton-sur-ton kleuren

Dit zijn de kleuren met dezelfde kleurtoon, maar met een andere gradatie wit. Er staat dus 1 basiskleur centraal. Je kan ook met verschillende wittinten hele mooie tuinen maken. Eigenlijk zijn dit dus jouw 50 tinten grijs, of 50 tinten purper, of 50 tinten blauw… De enige moeilijkheidsgraad dat je hier hebt, is dat het allemaal een beetje te veel van het goede wordt en het kleurveld eigenlijk 1 grote en vooral vervelende massa kan worden. Let dus op dat je zeker die verschillende gradaties rood of blauw of oranje… duidelijk merkt.

Contrasterende kleuren - triade kleurenschema

Triade kleurenschema - aanliggende kleuren:
contrast maar toch in balans

Onderstaande planten bloeien voornamelijk in juli/augustus.
Als u op deze triade een vervolg wil breien , zal het kleurenpallet vanaf september op het oranje moeten focussen.

Foto boven | Ik word hier zowaar betrapt op product-placement: paletton.com: een website waar je met de kleuren kan spelen.

Opgelet: sommige blauwe bloemen veranderen van kleur.

Phlox p. 'Blue Paradise'

Hoogte: 1m
Bloeitijd: juli / augustus

Monarda 'Prairienacht'

Hoogte: 1m -1.4m
Bloeitijd: juli / augustus

Crocosmia 'Carmine Brilliant'

Hoogte: 0.6m -0.7m
Bloeitijd: juli / september: probeer in een triade altijd een langerbloeiende plant te zetten waarop u qua kleur kan verder breien.

Kleuren, anthocyanen en magnesiumbemesting.

Triade kleurenschema.

Met een triade kleurenschema creëer je een plantenvak dat bestaat uit 3 kleuren die gelijkmatig verdeeld liggen over de kleurencirkel (zie foto’s boven).
Dit kleurenschema geeft tegenstellingen en contrast. Maar doordat er een onderlinge relatie bestaat op de kleurencirkel, zijn deze kleurencombinaties toch steeds met elkaar in balans.

Contrasterende kleuren: energie.

Crocosmia (onbekend – was gekocht als een MacKenzie – maar dat klopt niet. Vermoedelijk is dit een ‘Carmine Brilliant’) + Monarda ‘Prairienacht’ + Phlox p. ‘Blue Paradise’.

Volgende bemerking geldt:

De Phlox verandert van kleur. Tijdens de ochtend-en avondzon kleurt de Phlox blauw. Tijdens de middagzon kleurt de Phlox roze. Dit komt door anthocyanen.

Een triade kleurenschema is moeilijk. Waarom? Omdat planten soms roodverkleuren.

Blauw verkleurt naar mauve / rose (Phlox)
Groengrijs verkleurt naar roodpaars (Pruikenboom)

Anthocyanen & roodverkleuring.

Nogal wat planten reageren op stress met roodverkleuring: beschouw het gerust als een bescherming tegen te fel licht. Je ziet dit ook wel eens bij sommige rassen bloemkool. Sommige bloemkolen kunnen roodpaars verkleuren en moeten daardoor afgedekt worden. Deze verkleuring zie je ook bij pakweg het blad van een pruikenboom. Als je een roodbladige variëteit in de volle zon zet, zal de plant effectief rood blad hebben. Zet deze plant wat meer beschaduwd: het blad kleurt groengrijs. Nog iets dat opvalt: de roodverkleuring verandert naarmate het seizoen vordert: tijdens de lente heb je veeleer violetrood. Later op het jaar wordt dit veeleer roodpaars.
Een mens verkleurt ook roodpaars (of violetrood) als ie wat te lang in direct zonlicht staat. :- ) Mensen zijn doorgaans slim genoeg om ook effectief het verschil tussen de eerste (lente)zonnebrand en de late (herfst)zonnebrand te maken. Oef gelukkig.

Blauw en magnesium

Een magnesium-bemesting (kieseriet) om sommige bloemen beter op kleur te houden bij laat- en/of vroegbloeiende variëteiten?

Uwe’n tint blauw dus… want kieseriet (of magnesium) wordt aan uw been verlapt om het blad mooi donkergroen te hebben/houden. Dit is uw tint blauw en zonnecreme factor 50 van uw plant.
Kieseriet wordt verkocht om bladvergeling te vermijden en om de bruinverkleuring van naalden bij coniferen en dennen te vermijden.
Kieseriet wordt ook nogal eens ingezet op uwe gazon om deze mooi groen te houden.

Waarom magnesium en geen ijzer?

Waarom dan weer magnesium verkiezen boven ijzer?

Kijk vooral eens naar de gebreken van de plant in dit geval. Als er een ijzergebrek is, is de lengtegroei van de gewassen vrij sterk tot sterk geremd. Als uw planten er maar magertjes, open en weinig vertakt bijstaan, hebben ze een ijzertekort.

Als er een magesiumgebrek zou zijn, wordt de lengtegroei slechts weinig tot niet geremd en zie je dus geen groeiremming. Je hebt dan wel die verkleuring.

Triade kleurenschema - harmonieuze kleuren:

Helenium 'Rubinzwerg'

Hoogte: 0.90m
Bloeitijd: juli / augustus

Magnesiumbemeting op een zandgrond.

Zandgronden met een lage pH: kies voor een magnesiumhoudende kalkmeststof. Let op als je zelf zou bekalken: te zware bekalking kan de magnesiumopname remmen. Met die reden beter een gecombineerde meststof.
Op zandgronden daalt het magnesiumgehalte trouwens snel.