Wadi's: engineering op z'n best.

gepubliceerd op 30 januari 2020, deze tekst is dus verouderd`.
Wadi’s in tuinen: tuineigenaars met zandgronden versus tuineigenaars die tijdens de winter regelmatig hun perceel onder water zien staan.
Niet iedereen houdt er van.

Wadi-watte?

Wadi’s bestaan reeds zeer lang (zelf ben ik er vanaf 1998 mee bezig) , maar ze worden vandaag de dag steeds meer naar de voorgrond geschoven om in tuinen infiltratievoorzieningen te realiseren, die dus telkens met onregelmatige tussenpozen gevuld zijn met hemelwater. Wadi’s staan dus het merendeel droog. Ze vullen op korte tijd en zijn op korte tijd ook leeg. Wadi’s zijn ook helemaal niet diep. Vaak spreken we simpelweg over een diepte van de wadi-kom van 20 / 30 / 40 cm waarbij de wadi dient voor zowel bodem- als wandinfiltratie. Het is niet ongewoon dat de toplaag bewerkt (lees: vervangen) wordt om betere infiltratie mogelijk te maken. Soms worden er granulaten toegepast, maar hier zitten een aantal stevige beren op de weg waarover verder op deze webpagina wordt uitgebreid. Als de onderlaag weinig doorlatend blijkt, kan ook hier filtermateriaal toegevoegd worden. Een wadi bestaat dus uit een infiltratiekom en eventueel een infiltratiebed. Je kan wadi’s ook dieper uit- en afgraven (bijvoorbeeld zelfs 1.5m diep), zolang er maar sprake is van infiltratie maar in tuinen zie je dit vrijwel nooit toegepast omdat voornoemde structuren e-erg breed kunnen zijn. Dikwijls spreekt men dan ook niet meer over wadi’s en krijgt dit een andere definitie. In tuinen blijft men smal en klein. Wadi’s liggen best boven de grondwatertafel. Stel dat er toch grondwater in de wadi zou terecht komen, kan dit ijzerhoudend zijn en oxideren in de wadi-structuur – het filterbed (om maar een voorbeeld te geven wat grondwater kan doen…). Als de wadi gevuld zit met grondwater kan hemelwater trouwens niet meer infiltreren. Het is niet de bedoeling dat wadi’s bufferen. Wadi’s lopen dus zeer snel leeg en zijn slechts tijdelijk en kort gevuld met hemelwater. Bovengrondse infiltratievoorzieningen kunnen gecombineerd worden met ondergrondse infiltratievoorzieningen, dit noemt men dan gemengde infiltratie. De uiteindelijke reden waarom infiltratievoorzieningen worden toegepast, is om het rioleringsnetwerk te ontlasten. U dient te begrijpen dat u met uw kleine wadi de grondwatertafel en/of het droogteprobleem niet kan aanpakken: u bent in de eigen tuin te kleinschalig bezig. U kan wel plaatselijk uw tuin ‘vernatten’. Het woord ‘vernatten’ is in deze toepassing wel een heel erg sterke (en misschien wat overdreven) uitdrukking. Maar het geeft u mogelijk een ietwat idee/beeld wat er bedoeld wordt. Op sommige plaatsen kan je een klimaatpremie krijgen als je een infiltratievoorziening zou aanleggen ter vervanging van een verharde oppervlakte. Aan deze voorziening wordt dan bijvoorbeeld een minimum buffervolume opgegeven van 25l/m2 , gekoppeld aan een minimaal infiltratieoppervlak van bijvoorbeeld 4m2. Dit kan mogelijk verwarrend zijn: met het buffervolume wordt het volume van de infiltratiekom bedoeld en het volume van het ondergronds poriënvolume met dus wel degelijk die nadruk op infiltratie. Merk alleszins ook het verschil tussen zomer en winter op…. Nogal wat wadi’s bufferen tijdelijk tijdens de winter ipv dat ze infiltreren. Dat kan/mag niet de bedoeling zijn, tenzij u graag een schaatsvijver wil hebben.

Deze site is erg interessant maar moeilijke materie,
als u gewoon zelf in de eigen tuin een wadi wil maken. Toch aan te bevelen: integraalwaterbeleid.

Ter info en te onthouden: infiltratievoorzieningen zijn geen buffervoorzieningen (tracht ze niet op deze wijze te bekijken – zie het voorbeeld van oa het drijfzand onder). Van zodra een plas water niet leegloopt kan er overstroming optreden. Wadi’s worden soms wel eens als regenwateropslag omschreven maar dat klopt niet. Soms wordt aanbevolen om bepaalde types materiaal in de wadi-kom te gebruiken waardoor het water zelfs niet eens kan infiltreren. Ik heb ook al eens een promotiefilm gezien waar een krat de grond werd ingewerkt en er enkel wandinfiltratie was en geen bodeminfiltratie. De bewerking van de grond die men liet zien, stond garant voor het maken van drijfzand (ongelooflijk maar inderdaad waar). Let wel: controleer hoe u precies uw infiltratie moet berekenen. Er bestaat altijd wel een kans dat u enkel wandinfiltratie in rekening mag brengen.

Roep de hulp in van een tuinaannemer ipv industrie-aannemer.

Foto’s links komen van wikipedia: ik heb een instructiefilm gezien op youtube waar men drijfzand aan het maken was ipv een infiltratievoorziening. Zelf ben ik ooit eens opgebeld door een tuinaannemer uit de eigen omgeving (in paniek) om naar een tuin te gaan kijken waar de tuineigenaars – op eigen initiatief – ook drijfzand hadden gemaakt. De tuineigenaars wilden kosten besparen en hadden de tuinaannemer uit dit deel van de tuinaanleg (opdracht) gezet. Ik zakte toen tot halfweg mijn dijen weg in deze brij hoewel het oppervlak erg solide leek. De tuineigenaars hadden het dus erg ambitieus aangepakt. Wadi’s dienen doorlatend te zijn en geen water te bufferen. Lees dit o.a. ook als volgt: het mag niet de bedoeling zijn dat het zand verzadigd… Ik was er toen alleen en ben gelukkig zelf uit deze structuur geraakt (het gaat als beton om je heen zitten). Het was toen winter en bitterkoud. Ze hadden een ‘grond-aannemer’ die zowel wegen- als industriebouw op de palmares had staan) op hun tuinproject gezet. Deze was vele goedkoper dan een tuinaannemer. Pittig detail. Ik heb nooit bodemattesten en nooit iets van het transport buiten/binnen de werfzone gezien en ik heb nooit dus geweten waar die vreemde ‘wadi-grond’ vandaan kwam. Ik werd gewoon gevraagd om er te gaan kijken zonder in te mengen. De grond was enkel maar wat groenlichtgevend tijdens de nacht en de chemische industriegeur kregen de eigenaars er gratis bij. Voor zover ik weet, ligt deze ‘wadi-grond’ er nog altijd. Het verhaal wordt nog vele straffer: de ‘grond-aannemer’ kwam uit de kustregio, Franse grensstreek. Niet alleen de ‘wadi-grond’ maar ook de graafmachine stond mee op het transport. Zij hebben door 3 provincies gereden en toch was dit vele goedkoper dan de plaatselijke kleine tuinaannemer. Wonderlijk dat dit geen vraagtekens heeft gezet. De grondwerken werden uitgevoerd terwijl de eigenaars niet thuis waren. De zijkant van de tuin grenst aan een rijweg, dus de tuin was volledig toegankelijk voor de zwaardere graafmachine. Buren hebben gezien dat er ongeveer een ‘kelder-diep’ werd uit- en afgegraven. Het was een vele grotere bouwput dan je ziet bij een woning. Deze goede grond verdween op de extra transporten die überhaupt ook aanwezig waren. Er was een massa grondverzet. Daarna werd alle andere ‘wadi-grond’ in dit gat gegooid. Let aub op dat u geen zware verontreinigde grond aan huis haalt ! Als tuineigenaar richt u zich nog steeds het best tot tuinaannemers en geen aannemers die op de industrieterreinen werken. Als u tijdens uw kleine tuinwerken grote graafmachines en zware transporten ziet en u ziet dat uw ganse terrein meters diep uitgegraven wordt waarna er allemaal andere grond gestort wordt, mag u toch wel wat vragen stellen wat er allemaal aan het gebeuren is. Een beetje kritisch over de eigen tuin, mag u best wel zijn.

Wadi's zijn geen droogvallende poelen, geen poelen en zeker geen vijvers.

Legionella na hoosbuien en e.coli in uw rijkelijk bemeste wadi.

Lees volgend artikel: Legionella na hoosbuien. en schrik niet . Lees ook dit: RIVM.nl en leer dat legionella algemeen voor komt in vochtige bodems. Legionella kan onder andere worden aangetroffen in zoet oppervlaktewater en (pot)aarde.

Op wadi’s sluit je proper hemelwater aan. Dit water kan van jouw dak komen, zoals bijvoorbeeld het dak van jouw woning, of tuinhuis, of carport,… Misschien komt het water van een andere verharde oppervlakte? Het is alleszins het propere hemelwater waarvan je wil dat het infiltreert. Jouw dak mag dus niet verontreinigd worden met schadelijke reinigingsmiddelen om het oppervlak bijvoorbeeld te ontmossen. Het water waarmee de wagen gewassen werd, mag ook niet in de wadi terecht komen. Wadi’s die net naast de oprit in het ontwerp worden voorzien, worden om die reden soms wel eens afgekeurd. Spijtig genoeg kunnen dieren de wadi gebruiken als toilet, wat betekent dat op het infiltratieveld veel fecale verontreiniging kan ontstaan. Wadi-water kan dus een reëele kans op infecties geven. Wadi-water zou je niet (of beter NOOIT) als speel-water mogen benaderen, hoe groot de verleiding ook is en hoe dikwijls ook je dit door een aantal deskundigen gepromoot ziet… Je kan hier best even de E.coli-bacterie voor de geest halen omdat iedereen deze allicht kent (dit is een omgevingskiem die je vindt in de omgeving van mest). Als E.coli in het water terecht komt, kan je best meteen aan de alarmbel trekken. Mest is een belangrijke besmettingsbron, en dat wil je net niet in jouw wadi. Je zou jouw wadi maar bemesten (of de hond heeft er zijn plekje gevonden) waarna deze vult met hemelwater en de kinderen starten met spelen in deze plas. Dat is geen goed idee. Niet alleen E. Colli, maar ook legionella kan voor problemen zorgen. Als er lange tijd water blijft staan in deze plassen, kunnen er ook steekmugplagen ontstaan, zeker als u deze structuren zou beplanten met wat hogere vegetatie en er windluwte zou ontstaan in deze laagten. Het is ook daarom dat je soms wadi’s ziet die omsloten worden door een mooi hekwerk. Deze afsluiting houdt een deel van de dieren alvast weg. Bedenk ook dat hemelwater dikwijls via een gescheiden rioleringsstelsel wordt afgevoerd (RWA-riolering). In sommige gemeenten is het verplicht om het eigen regenwater op het eigen terrein te houden. Soms kan er via een stedenbouwkundige vergunning de verplichting op inderdaad zelfs een infiltratievoorziening bestaan. De werking van een wadi kan je misschien nog het beste vergelijken met de tuinslang waarmee je planten water geeft. Het water dat je giet, infiltreert zeer snel in de bodem. Wadi’s dienen zeer snel te infiltreren. Hoe langer water in plassen blijft staan, hoe groter de verontreiniging kan worden.
Wat je ook soms tegenkomt zijn ontwerpen met wadi’s waar de beplanting moet afgestemd worden op het vogel-vrijhouden van deze omgevingen en kunstwerken. Wat zie je dan? Aangepaste grassen (beplantingsschema’s) zodat er geen foerageergedrag in wadi’s kan plaatsvinden. Grondplannen en beplantingsplannen kan u gemakkelijk online vinden. Dieren mogen ook geen nesten en nestgangen maken, ook hier wordt de beplanting op afgestemd.

Een wadi kan of mag je geen vijver of poel noemen omdat dit een verkeerd beeld geeft over de werking en bedoeling van een infiltratieveld dat dus telkens op hele korte tijd vult, en op korte tijd leeg staat. Poelen en zeker ook vijvers lopen niet zo snel leeg. Als jouw vijver leegloopt is allicht de vijverfolie beschadigd.
Wadi’s die overstromen dienen over te storten. Dit water wordt (met aandrang!) afgevoerd en mag NIET/NOOIT op een naburig grasveld terecht komen omdat je dan de overstroming alleen maar groter en erger maakt. Dus… met uitzonderlijke grote aandrang… wadi’s worden dmv software uitgerekend. Belangrijk: ze mogen niet overstromen op een naburig grasveld. Ik heb ooit eens het advies gekregen om een wadi-structuur te laten overstromen. Ik heb toen ongeveer een volledige dag aan de defibrillator gelegen. Begrijp ook dat wanneer u zelf bijvoorbeeld op freelance-basis als afkoppelingsdeskundige wil werken, u erkend moet zijn bij Vlario. Ik heb wat dat betreft ooit eens een inleidende cursus gevolgd mbt het groen-blauw inrichten van voortuinen waarbij Vlario niet eens werd vermeld. Toen heb ik 2 dagen aan de defibrillator gelegen. Dus dat zijn al 3 dagen defibrilleren na het aanhoren van adviezen die niet uit de professionele sector kwamen en waar de fantasie op hol sloeg en men zelfs adviseerde om licht verontreinigd afvalwater met een bepaalde inzijgsnelheid door plantgoed te laten lopen. Wonderlijk. Het verontreinigd water dat werd aanbevolen om te laten infiltreren, was het grijs afvalwater (gelukkig niet het zwart afvalwater !!! :- ) ) – maar allé soit: dan hebt u een idee wat er tegenwoordig allemaal verkondigd wordt door zogenaamde experten.

Filmpje boven: Civil3D: surface catchments en waterdrop analysis. De weg dat water aflegt en let op waar je infiltratie wil maken.

De moeilijkheid ...

Algemeen wordt aangenomen dat de neerslag zal toenemen en buien zwaarder worden. Jouw wadi kan mogelijk het water niet verwerken? Best is om een noodoverlaat te plaatsen die overstroming vermijdt. Zo moeilijk is het eigenlijk niet om een wadi te maken. Update: deze tekst is al heel wat jaren oud – ondertussen zijn de voorspellende zware buien werkelijkheid geworden.

Filmpje boven: Drijfzand op een zeer grappige en leerzame manier uitgelegd. Ik heb de over-ambitieuze tuinman zijn wadi op deze manier al weten in te richten. Ik ben daar zelfs in weggezakt. De handige Harry in dit filmpje is Richard Hammond. Het zou wel eens uw eigen echtgenoot kunnen zijn…

Onderstaand een interessant artikel uit de Gazet Van Antwerpen mbt grondverzakkingen en infiltratievoorzieningen.

Kratten in de grond? Sinkholes!

Opmerkelijk tafereel in Edegem: grote grondverzakking legt vreemde constructie bloot in tuin van Christiane (81)

Edegem –

Christiane Van Geel (81) uit Edegem schrok zich een ongeluk dinsdagnamiddag. In haar tuin zat plots een groot gapend gat. Een grondverzakking door de regenval legde een oude bakstenen muur bloot. “Het is waarschijnlijk een drainagesysteem van in de tijd dat er nog geen rioleringen waren”, zegt voorzitter van Erfgoed Edegem Hugo Tant.

Rebecca Van Remoortere

Het zal je maar overkomen. Sta je het ene moment nog bladeren te ruimen met een hark in de tuin, stort een paar uur later de gazon een paar meter naar beneden. Christiane Van Geel uit Edegem keek dinsdagnamiddag uit haar raam om te controleren of ze wel alle bladeren van haar gazon netjes had opgeruimd. Door dat raam zag ze in de verte een gigantische put. Alsof het een filmset was voor een horrorfilm.

“Ik hoorde eerst een soort donder, een raar geluid. Ik lette er verder niet op en sloot de gordijnen. Pas daarna keek ik toch eens door het raam en zag ik een lange zwarte groeve in de tuin. Ik dacht eerst dat het een grote gevallen tak was. Pas toen ik van dichterbij ging kijken, zag ik dat er grote put zat in de tuin waar een mens zou in kunnen staan. Ik denk dat die verzakking moet zijn gebeurd door de hevige regenval van die dag.”

Alsof een grote put in je tuin nog niet merkwaardig genoeg is, merkte Christiane nog iets op. “Er zat een gemetselde affaire in de grond. Een paar bakstenen muren die nog zo goed als intact zijn. Een paar uur voor die verzakking liep ik nog over en weer over de plek waar nu die put zit, ik had er kunnen invallen toen ik met de bladeren bezig was.”

Gelukkig besliste het lot daar anders over. Maar nu zat Christiane wel met een put, en een hoop vraagtekens. “Ik vraag me af van welk jaar die ondergrondse muren zijn. Ik heb er nooit iets over geweten. Ik woon in dit huis sinds 1974 en mijn schoonouders woonden hier al sinds 1953. Ze zeiden altijd dat het huis in 1905 is gebouwd.”

Verborgen joden

Christiane woont in een statige straat in Edegem met huizen in klassieke cottagestijl. Op de Inventaris van de Vlaamse dienst Erfgoed vinden we terug dat de straat in 1909 is aangelegd en dat de meeste woningen rond 1920 zijn gebouwd. “Ik heb hier in de straat weleens horen waaien dat mensen hier joden verborgen hielden, maar dat is maar van horen zeggen. Dat zal nu wel niet het geval zijn in een ondergrondse constructie in de tuin zeker? Mijn zoon dacht eerder aan een soort ijskelder misschien, maar we weten het niet.”

Wij gingen te rade bij Hugo Tant, voorzitter van de dienst Erfgoed van Edegem die er zijn eigen theorie op nahoudt. “Dit moet een vorm van een drainageput zijn. Dat kun je zien aan de openingen die worden gelaten tussen de bakstenen in het metselwerk. Dat wijst op watersijpeling. Ik heb twee theorieën. Het kan een put geweest zijn waar het afvoerwater van het huis in werd verzameld. Dat water kon daarna dan langzaam terug in de grond sijpelen. Er was toen waarschijnlijk nog geen riolering. Begin jaren 1900 gebeurde het vaker dat er een afvoer naar de tuin liep.”

“Een andere theorie is dat de put als een soort waterbekken werd gebruikt. Het overtollige regenwater werd dan opgevangen in de put en langzaamaan in de grond gesijpeld net om een teveel aan water op te vangen. Die kans lijkt me eerder kleiner omdat de Koning Albertlei op een hoog punt ligt in Edegem en dus water niet meteen voor overlast zorgt.”

Geen schuilkelder

Een spectaculair verhaal genre schuilkelder in de tuin ontkracht Hugo. “De structuur van die bakstenen wijst echt op een drainagesysteem. Dat zien we ook op de muren van de bakstenen forten van de Brialmontgordel. Ook daar wordt het water afgevoerd via een gelijkaardige techniek met openingen in de bakstenen.”

Een constructie zoals die in de tuin bij Christiane zag Hugo nog niet eerder blootliggen in Edegem. “Ik zou er graag eens langsgaan want het kan interessante informatie bevatten voor ons. De Koning Albertlei is ook een geliefde straat bij gidsen voor erfgoedwandelingen, zij hebben er nu misschien een verhaal extra bij om te vertellen.”

En Christiane, die blijft intussen zitten met haar gapende put in de tuin. De resterende herfstblaadjes laat ze even voor wat ze zijn.“Ik ga de brandweer toch eens laten passeren om te vragen wat ik nu best doe. Want veilig is dat niet zo, hé. Ik kom niet meer te dicht”, zegt ze.

filmpje onder: inplanting wadi-structuren via waterdrop om zware buien op te vangen. Opgelet: dit is slechts een onderdeel van de studie.

filmpje onder: Autodesk Storm and Sanitary Analysis Overview: Stormwater Model from Scratch.

Doe de emmer-test

De emmer-test uit Nederland… :
– maak in een emmer gaten in de wand en bodem.
– graaf deze emmer in de grond.
– vul de emmer met water.
– loopt de emmer leeg? Jouw tuingrond is geschikt om een wadi te leggen.

Wonderlijk goed gevonden (de emmer-test) van de Nederlanders. Het is in een heel simpele en voor iedereen verstaanbare taal: klimaatklare tuin

Afbeelding boven | infiltratie in de voortuin. Om het infiltratievermogen te blijven garanderen, worden wadi’s zo weinig mogelijk betreden. Algemeen kan je dus stellen dat wadi’s in een tuin vrij snel in de weg kunnen liggen. Denk goed na waar je ze precies voorziet. Een wadi waar kinderen dikwijls op spelen verdicht snel en verliest ook snel zijn werking. Als u de wagen wast op de oprit, mag dit vervuilde water niet in de wadi terecht komen. Als wadi’s lange tijd gevuld staan, kan dit water bovendien snel vervuilen. Wadi-water is geen speelwater.

Beplanting van infiltratievoorzieningen

Goed. U bent alvast mee dat wadi’s heel (!) wat studiewerk vragen alvorens ze op plan verschijnen. Je moet het infiltratievermogen kennen, de structuur van de bodem, de grondwaterstanden, de terreinprofielen,… dat is een hele boterham. Eenmaal er groen licht is om ze in het ontwerp te betrekken, kan je er heel wat leuke modellen aan geven en eventueel zelfs beplanten…
Wadi’s worden eigenlijk niet of zelden beplant. Dat komt omdat er rekening wordt gehouden met het onderhoud/beheer en vooral de kostprijs. Planten gebruiken dit water ook om te groeien. Veel doorsijpelingen naar onderleggen lagen zie je dus niet. Misschien wordt de wadi gebruikt als bron voor natuurlijke vegetatieontwikkeling? En misschien is het handig dat de structuur gewoon regelmatig gemaaid moet worden ipv het handmatig wieden of schoffelen. Indien je toch wat meer budget kan besteden aan een wadi (reken dus ook de werkuren die besteed worden aan het beheer en onderhoud), kan deze best ingericht worden ifv de tijdelijke inundatie. Een inundatie is het opzettelijk onder water zetten van een oppervlakte. Daar zit de adder onder het gras. Het plantgoed moet bovendien ook bestand zijn tegen periodes van langdurige droogte. Want dat is uiteindelijk hetgeen een wadi doet: droogvallen. Maar van zodra wadi’s langer dan 2 weken gevuld staan, moet je al helemaal opletten met wat je neerzet. Het is natuurlijk afhankelijk welke (eventuele) afvoeren je precies aansluit op de wadi. Als het 14 dagen op rij regent, kan het goed mogelijk zijn dat de wadi in jouw tuin 14 dagen gevuld staat. Om een wadi in te richten, heb je een goed doorlatende bodem nodig.

Goed werkende wadi’s vallen dus sowieso steeds droog – op korte tijd. Specifiek- in jouw tuin- kan het een heel moeilijke taak worden om een deftig werkende wadi te creëeren. Hieromtrent heb ik wel eens een bijster interessant filmpje gezien op youtube van een Nederlandse gemeente: zij bevelen sinds enige tijd wadistructuren in de voortuinen aan met inderdaad de noodoverlaten (of kolken) maar bovendien ook een kraan op de dakafvoer (goot). Dat is verrekt slim en goed gezien en verdient een pluim, opnieuw voor Nederland !! :- )

Kijk naar de afbeeldingen hiernaast en boven. Achteraan de wadi staat een boom. Deze boom staat met de onderstam in de wadi-structuur. Niet alle bomen (of misschien beter: onderstammen) zijn geschikt om tijdelijk onder water of zelfs met natte voeten te staan. Op de afbeelding/ontwerp zie je een Acer saccharinum ‘Pyramidale’. De boom staat op het einde van de wadi, voldoende ver van alle verhardingen. Acer s. ‘Pyramidale’ is namelijk oppervlakkig wortelend met sterke vertakkingen en fijne haarwortels en drukt verhardingen omhoog. Ik neem in dit voorbeeld dus aan dat de wadi tamelijk lang onder water staat en de bodem niet zo bijster goed waterdoorlatend is of dat er mogelijk toch een hoge grondwatertafel is. Voorts zet je geen beuk. Beuken kunnen niet tegen verzadigde bodems, wisselende (grond)waterstanden en uitdrogende bodems. Dat is nu net hetgeen een wadi doet. Bedenk hier ook dat er onderstammen, tussenstammen en de uiteindelijke enting van een kroon kan zijn die ten alle tijde verenigbaar moeten zijn, ongeacht de groei-omstandigheden !!!!! Ook hier zie je alweer de meest ongelooflijke voorstellen van zogenaamde experten de revue passeren. On-voor-stel-baar en on-ge-loof-lijk wat je tegenwoordig allemaal aanbevolen ziet.

Afbeelding boven: wadi’s worden doorgaans ingezaaid met een aangepast mengsel ipv dat ze daadwerkelijk beplant worden. Dit komt voornamelijk owv het onderhoud en het beheer van de structuur.

U bent verkocht: u wil een wadi en liefst in de voortuin.

Ter info: onderstaande tekst staat hier alvast ook enkele jaren. Ondertussen kan deze ten dele ‘DeBunked’ worden via:

The effects of road salt application on the accumulation and speciation of cations and anions in an urban environment / A review of environmental impacts of winter road maintenance / Monitoring of the impact of road salting on spruce forest ecosystem in the vicinity of the highway D1 in the Bohemian-Moravian Highlands, Czech Republic

Onderstaande tekst blijft wel ongewijzigd staan en is dus de oorspronkelijke originele, oude insteek.

Tijdens de winter is de openbare rijweg een pekelvat. Al dat oppervlaktewater kan in uw wadi terecht komen waardoor uw wadi 1 pot zout wordt. Dat betekent gelijk dat al uw planten niet alleen tegen de wisselende waterstanden moeten kunnen, maar ook nog eens tegen ‘zoute’ omstandigheden. In’t slechtste geval ligt uw wadi dan ook nog eens in de zone van het spatwater. Ook daar moet uw plantgoed dus tegen bestand zijn. Doorgaans duurt deze ‘zoute periode’ niet erg lang tijdens de winter, maar toch lang genoeg om planten te beschadigen. Het bodemleven trekt zich bovendien terug uit een verzilte bodem. Soms zie je wel eens dat straatgoten op wadi’s worden aangesloten. Dit zorgt helaas vaak voor een achteruitgang van de drainerende werking van de structuur owv het hoger gehalte aan Chloride in het oppervlaktewater. Let wel: dit is allemaal afhankelijk van onder andere droog- en natstrooien, de bodemsituatie, enzoverder. Water met minder dan 300 Cl per liter is zoet, Chlorideghalten van 300-1000 is brak, water met meer dan 1000 mg Chloride per liter is zout. Als er vaak wordt gestrooid zal de zoutconcentratie bij stagnerend water snel oplopen. Op sommige plaatsen is er zelfs sprake van brak water doorheen het ganse jaar in wadi-structuren. Zie hiervoor studies en monitoring. Algemeen wordt aangenomen dat over langere periode het grondwater daardoor onacceptabele Chloridegehaltes zullen halen en dat dit voor problemen zal zorgen voor de drinkwaterwinning. (Ik denk hier zelf dan aan het bijzonder hoge noorden op plaatsen waar er vrijwel een gans jaar gepekeld wordt om rijwegen vrij te houden.) Nu…. verslemping zie je vooral als het zout kan binden aan lutum, daardoor wordt de drainering ernstig belemmert. Bedenk dat wadi’s klein van oppervlakte zijn waar hoge concentraties kunnen ontstaan aan vervuilende stoffen. In België is men niet erg gespecialiseerd in heel deze materie dat blijkt uit literatuur. Buitenlands onderzoek wordt vaak geraadpleegd. Verder op deze pagina wordt uitgebreid over grondsamenstellingen en welke waarden van toepassing zijn in wadistructuren. Bedenk ook nog het volgende en dit is zeer belangrijk: op sommige wegen wordt zeer frequent gestrooid, op andere wegen zie je de strooiwagen bijna nooit.

In 2022 heb ik de eerste keer hier de ontwerpen maar pas op aangepast gezien. Wadistructuren met aangepast beplantingen (met bomen) werden langs de rijwegzijde begrensd door een borduur in opstand. Eindelijk – wat mij betreft – want dit houdt alvast het zoute dooiwater uit de structuur weg + er wordt ook niet geparkeerd in/op deze structuren. Dit betekent dat er iets andere beplanting dus kan gezet worden . Bredere wadi-bermen worden (naar mijn mening) reeds lang beschouwd als berm-parkings. Wadi-structuren verliezen daardoor té snel hun werking. Niet onbelangrijk is de zodevorming en het onderhoud van bermen. Ik lees soms wel in de media via personen die zich enkel via dat medium als expert(e) verkocht krijgen, volledig foute (maar dan ook compleet en totaal verkeerde) zogenaamde adviezen.

Wadi's en verhoogde schimmeldruk.

Wadi’s kunnen helaas wel eens lijden onder schimmeldruk zoals voetrot.

Voetrot is een schimmel die zich zelfs onder sneeuw kan uitbreiden. Je zal merken dat deze schimmel vooral uitbreidt als deze valt op niet-bevroren grond.

Stel dat je over het gazon loopt als er een sneeuwlaag ligt, kan de gehele plant afsterven.

Er bestaat ook nog zoiets als een bruine-sclerotiënziekte, maar die zie je niet zo vaak. Deze schimmel groeit ook onder sneeuw en hoe langer deze blijft liggen, hoe groter de schade kan zijn.

Je zal merken dat deze schimmel vooral uitbreidt als de ondergrond wel bevroren is en het grondoppervlak tijdens een langdurige dooi-periode nat blijft. Als je een tuinaannemer zou contacteren om een nieuwe grasmat te leggen, zal hij alles in mogelijke stellen om een ondergrond zonder kuilen te maken en laat dit nu net een wadi zijn.

Tuinen met wadi's kunnen erg mooi zijn.

Tuinen met wadi’s kunnen een natuurlijke vorm hebben, maar kunnen ook erg mooi sterk architecturaal ingericht worden. In principe kan je jouw tuin lichtglooiend inrichten waarbij bepaalde delen telkens onder water komen te staan. Bedenk wel dat je hier met een reliëfwijziging te maken hebt. De kans bestaat dat u deze werkzaamheden in het omgevingsloket moet indienen. Als u te maken hebt met transport van grond, moet u mogelijk ook hier rekening mee houden. Voorts bestaat er ook nog zoiets als een milieuvergunning. ‘t Is maar dat u weet dat er soms heel wat bij kan komen kijken. Als u het helemaal ingewikkeld wil hebben, bestaat er zelfs zoiets als een hydraulische nota waarbij een kadering van de studie moet zijn met grondwaterpeilmetingen, SIRIOmodellen, enzoverder.

Bloemenrijke wadi's.

Wadi’s kunnen bloemenrijk en onderhoudsvriendelijk ingericht worden. Let wel: als deze structuren lange tijd water zouden vasthouden kunnen er steekmugplagen ontstaan. Vooral als deze laagten windluw worden.

Mengsel B116 – wadimengsel – biodivers.nl

Toepassing: Bedoeld voor het ontwikkelen van erosiebestendige en bloemrijke wadi’s

Samenstelling: Betonie, Dotterbloem, Echte koekoeksbloem, Geel walstro, Gestreepte witbol, Grote pimpernel, Gevleugeld hertshooi, Kamgras, Knoopkruid, Kleine ratelaar, Kruipende boterbloem, Madelief, Margriet, Moerasrolklaver, Paardenbloem, Pijpenstrootje, Pinksterbloem, Ruwe smele, Roodzwenkgras, Schapengras, Scherpe boterbloem, Smalle weegbree, Struisgras, Veldlathyrus,
Wilde betram en Witte klaver

Benodigde hoeveelheid: 35 tot 50 kg/ha

Bijbehorend maairegime: Beheer: maaien en afvoeren: afhankelijk van voedingstoestand 1 tot 2 x per jaar in september/oktober

Mengsel Stroomdalflora – meerjarig (!) wadimengsel – Advantaseeds.nl

Toepassing: Bedoeld voor het ontwikkelen van erosiebestendige en bloemrijke wadi’s

Samenstelling:

Agrimonie	Goudgeel	Meerjarig	Agrimonia eupatoria
Avondkoekoeksbloem	Wit	Meerjarig	Silene pratensis
Beemdkroon	Lichtpaars	Meerjarig	Knautia arvensis
Boerenwormkruid	Geel	Meerjarig	Tanacetum vulgare
Duizendblad	Wit	Meerjarig	Achillea millefolium
Echt walstro	Geel	Meerjarig	Galium verum
Fluitekruid	Wit	Meerjarig	Anthriscus sylvestris
Gele morgenster	Geel	Eén- en meerjarig	Tragopogon pratensis
Gewoon barbarakruid	Goudgeel	Meerjarig	Barbarea vulgaris
Gewoon knoopkruid	Purper	Meerjarig	Centaurea jacea
Glad walstro	Wit	Meerjarig	Galium mollugo
Groot streepzaad	Roze	Tweejarig	Crepis biennis
Grote bevernel	Wit	Meerjarig	Pimpinella major
Grote vossestaart	Groen	Meerjarig	Alopecurus pratensis
Margriet	Wit	Meerjarig	Leucanthemum vulgare
Muskuskaasjeskruid	Roze	Meerjarig	Malva moschata
Pastinaak	Geel	Meerjarig	Pastinaca sativa
Scherpe boterbloem	Geel	Meerjarig	Ranunculus repens
Wilde cichorei	Blauw	Meerjarig	Cichorium intybus
Wilde marjolein	Roze/rood	Meerjarig	Origanum vulgare
Wilde peen	Wit	Meerjarig	Daucus carota
Zeepkruid	Lichtroze	Meerjarig	Saponaria officinalis
Zwarte toorts	Lichtgeel	Meerjarig	Verbascum nigrum

Benodigde hoeveelheid: 15 kg/ha

Bijbehorend maairegime: Beheer: maaien en afvoeren: Maai het mengsel af voor of na de winter boven de rozetten van de meerjarige soorten (> 10 cm) of kies voor gefaseerd maaibeheer.

Afbeelding boven en links | infiltratie naast (of nabij) woningen en terrassen kan voor wateroverlast zorgen in bijvoorbeeld kelders. Controleer grondwaterstanden en ‘bezint eer ge begint’. Lukt het om kortbij woningen infiltreringen te realiseren? In 1 woord: Prachtig! Infiltratievoorzieningen worden echter dikwijls wat verder van de achterdeur gelegd. Bedenk wel het volgende: infiltratievelden kan je tijdens de winter dan weer gemakkelijk als schaatspiste inrichten…

Als je zelf jouw wadi in jouw tuin wil ontwerpen met de SketchUp-app.

Ter info: voor professionele ontwerpers is dit betalende software. Als u echter uw eigen wadi in de eigen tuin wil ontwerpen is dit een gratis app. Kies in de app steeds voor: Simple Template – Meters: Link app SketchUp

Professionele software: Autocad Civil 3D (zie boven), Sketchup, Sirio, eventueel Photoshop of andere rendering en andere… opgelet : zie Vlario wat betreft afkoppelingsdeskundigen en dien AL uw vereiste documenten in !

Create New: selecteer: Simple Template – Meters

Klik onderaan links op ‘Orbit’ en draai uw werkveld zodat u van bovenaf op het grondplan kijkt.

Klik op de tekenpen (Line) en selecteer de krabbel (Freehand) ipv de tekenpen.

Teken uit de losse hand een gesloten vorm.

Klik op het volume (Push/Pull) en selecteer de evenwijdige bochten (Offset).
Klik vervolgens op de lijn die u getrokken had.

Als u de lijn geselecteerd hebt, beweegt u de cursor ‘naar buiten’ . Op voldoende afstand bevestigd u met een klik: u hebt een evenwijdige geplaatst.

Klik onderaan links op ‘Orbit’ en draai uw werkveld zodat u alles wat meer uit perspectief bekijkt.

Klik op de verfpot en zoek naar gras. Klik op de vlakken om de kleur te veranderen.

Klik op volume (Push/Pull) (en selecteer ook dit volume indien offset nog actief zou zijn). Klik op het binnenste vlak en duw dit met een willekeurige diepte naar onder.

Klik op het kruis (Move) en vervolgens op de lijn die u oorspronkelijk getekend hebt. Beweeg de cursor volgens de blauwe aslijn een 20-tal cm naar beneden. De waarde 0.20m verschijnt rechtsonder in beeld. Als alles goed verloopt krijgt u een gelijkaardige afbeelding zoals boven.

Klik op de tekenpen en trek een lijn zoals boven: van de ene zijde naar de andere zijde van de wadistructuur.

Klik op de verfpot en kleur het vlak met een grasmengsel. Verwijder eventueel de net getrokken lijn. Verwijder ook het vlak dat onder de wadi zichtbaar is. Selecteer vervolgens de verfpot en kleur het onderste vlak in als doorzichtbaar glas. Bovenstaande afbeelding laat het resultaat zien.

Klik op volume (Push/Pull) en selecteer de evenwijdige bochten (Offset).
Klik vervolgens op de lijn van het blauwe vlak. Als u de lijn geselecteerd hebt, beweegt u de cursor ‘naar buiten’ . Op voldoende afstand bevestigt u met een klik: u hebt een evenwijdige geplaatst. Verwijder de binnenste lijn die bleef staan. Klik daarna op de rechthoek en op het blauwe vlak. Duw dit naar boven.

De wadi vult met water. Klik op de pijl en fatsoeneer uw werk.

Dit is het resultaat. Let wel: dit is dus op een 2D basis-vlak.

Let op in uw ontwerp:

Leg de wadi niet naast de oprit waar u uw wagen wast.
Om de werking te blijven garanderen worden wadi’s zo weinig mogelijk betreden.
Wadi-water is geen speel-water.
Voorzie een overloop om overstroming te vermijden.
Houd de glooiing zo flauw mogelijk o.w.v. het onderhoud.